Татарстан Рәисе: 2023 ел нәтиҗәләре буенча Кытай белән безнең товар әйләнеше 2 мәртәбә арткан һәм $3 млрд. тан артып киткән

2023 ел нәтиҗәләре буенча Татарстан белән Кытайның товар әйләнеше 2 мәртәбә артты һәм 3 млрд доллардан артып китте. Бу хакта Татарстан Рәисе Рөстәм Миңнеханов «РОСТКИ: Россия һәм Кытай - үзара файдалы хезмәттәшлек» II халыкара форумының пленар утырышында белдерде.

Чара «Казан Экспо» да узды. Анда Россия Федерациясе Хөкүмәте Рәисе урынбасары Александр Новак, Россия Федерациясе Президенты киңәшчесе, Президентның транспорт өлкәсендә халыкара хезмәттәшлек буенча махсус вәкиле Игорь Левитин, Россия Федерациясе Федераль Собраниесе Дәүләт Думасы Рәисе урынбасары Александр Бабаков, Россиядә Кытай эшмәкәрләре берлеге рәисе Чжоу Лицюнь һәм башкалар катнашты.

Рөстәм Миңнеханов ассызыклаганча, «РОСТКИ: Россия һәм Кытай - үзара файдалы хезмәттәшлек» халыкара икътисади форумы үзен инвестицион проектлар, машина төзелеше, энергетика, нефть химиясе, авыл хуҗалыгы, мәгълүмати технологияләр, логистика, мәгариф, мәдәният һәм туризмны да кертеп, төрле юнәлешләр буенча уртак эшне көчәйтү өчен уникаль мәйданчык буларак күрсәтте. 

ТР Рәисе Владимир Путинга һәм Си Цзиньпинга төбәк дәрәҗәсендә хезмәттәшлеккә ярдәм иткәннәре өчен, федераль хакимият органнарына чараны уздыруда ярдәм иткәннәре өчен, шулай ук чит ил һәм Россия кунакларына форум программасының эчтәлегенә өлеш керткәннәре өчен рәхмәт белдерде. 

Рөстәм Миңнеханов ассызыклаганча, чараның төп максаты - Россия Федерациясе субъектлары һәм Кытай Халык Республикасы арасында сәүдә-икътисади, фәнни-техник, социаль һәм мәдәни элемтәләрне ныгыту. Әлеге мәйданчыкта очрашулар - эшкә йомгак ясау, проектларны гамәлгә ашыруның барышы турында фикер алышу, киләчәккә өстенлекләр билгеләү өчен яхшы мөмкинлек. Соңгы елларда Россия - Кытай мөнәсәбәтләре моңарчы күрелмәгән дәрәҗәгә җитте. БРИКС саммитында катнашу өчен КХР Рәисе Си Цзиньпин әфәнде җитәкчелегендәге югары дәрәҗәдәге Кытай делегациясенең Казанга визиты Россия белән Кытай арасындагы аерым, төрле пландагы һәм үзара файдалы мөнәсәбәтләрне раслады. Бу чыннан да тарихи вакыйга безнең башкалабызга 36 дәүләт һәм 6 халыкара оешма җитәкчеләрен һәм вәкилләрен җыйды, ә 24 илне үз лидерлары тәкъдим итте.

"Быел Россия - Кытай мөнәсәбәтләренә, Кытай Халык Республикасының үзенә кебек үк, 75 ел тула. Си Цзиньпин белән очрашуда илебез Президенты Владимир Владимирович Путин билгеләп үткәнчә, без тулы ышаныч белән раслый алабыз - алар хәзерге дөньяда дәүләтләр арасындагы мөнәсәбәтләр ничек төзелергә тиешлеге үрнәге булды. Россия - Кытай товар әйләнеше үсүен дәвам итә. Узган ел нәтиҗәләре буенча ул 26% ка арткан. Уңай тенденция быел да саклана. Энергетика, сәнәгать, югары технологияләр, транспорт, авыл хуҗалыгы һәм башка өлкәләрдә уртак проектлар уңышлы гамәлгә ашырыла", - диде республика Рәисе. 

Ул билгеләп үткәнчә, Татарстан Россия - Кытай багланышлары үсешенә үз өлешен кертә: "Без Кытайга даими визитлар ясыйбыз. Быел мин җитәкләгән делегация Цзилинь провинциясендә һәм Синьцзян-Уйгур автономияле районында булды, анда „Китай-Евразия“ ЭКСПОсында катнашты. Берничә көннән Сычуань провинциясенә визит планлаштырабыз. Моннан тыш, май аенда безнең республика Харбиндагы 8 нче Россия - Кытай ЭКСПОсында катнашты". 

Татарстанның Кытай провинцияләре белән килешүләре һәм муниципаль берәмлекләр арасында бик күп килешүләр имзаланды. Казан Кытайның 6 шәһәре белән тугандаш элемтәдә тора. Республика башкаласында КХР Генераль консуллыгы, ә Пекинда Татарстанның сәүдә-икътисади вәкиллеге эшли. Кайбер компанияләр һәм югары уку йортлары белән килешүләр имзаланды һәм гамәлгә ашырыла. 

Рөстәм Миңнеханов игътибар иткәнчә, ел саен, үзара сәүдәдән тыш, Татарстанга Кытайдан җәлеп ителгән инвестицияләр күләме арта. 2023 ел нәтиҗәләре буенча ул 20 млн доллардан артык тәшкил иткән, ә беренче яртыеллыкта бер ярым тапкырга арткан. 

"Безнең республиканың күп кенә предприятиеләренең Кытайда эшлекле партнерлары бар. Без уртак инвестиция проектларын гамәлгә ашырабыз. Аларның иң эресе - „Хайер“ компаниясе белән. 26 ноябрьдә без компаниянең алтынчы заводын ачачакбыз", - диде Рөстәм Миңнеханов.

«Идел-Янцзы» форматындагы хезмәттәшлек советы төбәкара хезмәттәшлек өчен яхшы мәйданчык булып тора. Татарстан Янцзы елгасы провинцияләре белән сәүдә-икътисади, мәдәни, фәнни-мәгариф һәм туристлык элемтәләре тота. 

Республика Рәисе логистика мәсьәләләренең аеруча актуальлеген билгеләп үтте. Кытайда «Бер пояс, бер юл» дигән зур Ефәк юлы проекты гамәлгә ашырыла. Әлеге проект һәм Евразия икътисади берлеге планнары кысаларында халыкара транспорт-логистика коридорларын булдыру буенча эш алып барыла. Узган ел ахырында «Европа-Көнбатыш Кытай» транспорт маршруты составында «Мәскәү - Казан» М 12 тизйөрешле автомобиль юлы сафка кертелде. «Алабуга» МИЗ территориясендә Россиядә иң эре логистик үзәк төзелде. Бу үзәк РФ һәм КХР арасында йөк ташу өчен кулланыла - ул Кытайдан йөк һәм компонентлар кабул итәчәк һәм илгә Россиядә җитештерелгән полимерлар җибәрәчәк.

"Билгеләп үтәм, бизнес элемтәләрне ныгытуга һәм туристлар агымын үстерүгә Казан - Шанхай маршруты буенча China Eastern Airlines Кытай авиакомпаниясе тарафыннан туры авиаэлемтәне эшләтеп җибәрү яхшы өлеш кертте. Кытайның башка шәһәрләренә дә туры рейслар ачылыр дип өметләнәбез", - диде ТР Рәисе.

Татарстан Рәисе хезмәттәшлекнең мөһим юнәлеше итеп гуманитар элемтәләрне атады. Казан - Россиянең алдынгы фәнни-мәгариф үзәкләренең берсе. Казан университетында Конфуций мәгариф-мәдәни институты эшли. Татарстанда якынча 2,6 мең Кытай студенты белем ала. Ул фәнни бергәлекләр һәм югары уку йортлары арасындагы элемтәләрне киңәйтергә, уртак фәнни проектларны гамәлгә ашырырга, шулай ук уртак концертлар, күргәзмәләр, презентацияләр, гастрольләр оештыруга игътибар итәргә тәкъдим итте. Быел Кытай Сабантуен аждаһа көймәләрендә ярышлар форматында уздыру кызыклы тәҗрибәсе булды.

„Без барлык кызыксынган якларның киләсе елда өченче “РОСТКИ" форумында актив катнашуларына өметләнәбез. Бу безгә Россия белән Кытай арасындагы хезмәттәшлекне тагын да ныгытырга мөмкинлек бирәчәк", - дип өстәде Рөстәм Миңнеханов. 

Александр Новак билгеләп үткәнчә, Татарстан Кытай Халык Республикасы белән региональ хезмәттәшлек үрнәге булып тора. "Бу хезмәттәшлек сәүдә-икътисади, фәнни-техник, гуманитар профильләрне колачлый. Татарстан территориясендә Кытайдан көнкүреш техникасы җитештерү буенча танылган компанияләр уңышлы эш итә. Кытай компанияләре катнашында автомобильләр җитештерелә, корыч продукция җитештерелә. Хезмәттәшлекне җайга салуда яңа мөмкинлекләр, 5 ел элек Казанда КХР Генераль консуллыгы ачылгач, барлыкка килде. Ышанам ки, уңайлы икътисади шартлар, Татарстан җитәкчелеге һәм эшлекле бергәлегенең, шулай ук Россиянең башка төбәкләренең кызыксынучанлыгы һәм инициативалы якын килүе безнең бөек күршебез - дус Кытай белән киләчәктә үзара файдалы багланышларны тирәнәйтергә ярдәм итәчәк", - дип өстәде вице-премьер.