Рөстәм Миңнеханов KazanForum 2023 пленар утырышында: «KazanForum»ны халыкара бизнес-хезмәттәшлекнең яңа модельләре турында фикер алышу өчен куллану мөһим

Бүген Татарстан Республикасы Рәисе Р.Н. Миңнеханов «Россия - Ислам дөньясы: KazanForum 2023» XIV халыкара икътисадый форумының пленар утырышында чыгыш ясады.

Чара «Казан Экспо» халыкара күргәзмәләр үзәге (Татарстан, Казан) мәйданчыгында узды.

Пленар утырышның онлайн трансляциясе форум сайтында барды. Шулай ук Россия 24 телеканалында трансляция оештырылды.

Татарстан Республикасы Рәисе Р.Н. Миңнеханов чыгышының тезислары:

Бисмилләһи-рахмәнир-рахим! Әс-сәләмү гәлейкүм вә рахмәтуллаһи вә бәракатүх!

Кадерле дуслар! Дорогие друзья!

Сезне «Россия – Ислам дөньясы: «Kazan-Forum» халыкара икътисадый форумында сәламләвемә шатмын. Казанда бу зур халыкара чарада катнашучыларны һәм кунакларны кабул итү - безнең өчен зур дәрәҗә һәм зур җаваплылык.

Без Россия Федерациясе Президенты Владимир Владимирович Путинга - Россия белән мөселман дәүләтләреннән төбәк дәрәҗәсендәге партнерлар арасында хезмәттәшлеккә ышаныч һәм дәвамчан ярдәм күрсәткәне өчен; Марат Шакирҗан улы Хөснуллинга һәм барлык федераль министрлыкларга һәм ведомстволарга - чараны оештыру буенча зур эш башкарганнары өчен; безнең югары чит ил һәм Россия кунакларына һәм партнерларыбызга форум программасының эчтәлекле өлеш керткәннәре өчен рәхмәтлебез.

Россия төбәкләре җитәкчеләренә; бизнес вәкилләренә; дипломатларга; дин әһелләренә; иҗтимагый оешмаларга; массакүләм мәгълүмат чараларына; «KazanForum»ны әзерләүдә катнашкан һәркемгә рәхмәт белдерәбез.

Халыкара аренадагы кардиналь үзгәрешләр һәм илебез өчен зур чакырулар фонында ислам дөньясы белән элемтәләр аерым әһәмияткә ия була бара.

Мөселман дәүләтләре белән күпкырлы хезмәттәшлекне үстерүдә В.В. Путинның шәхси инициативасы зур роль уйный, ул 20 ел элек, Россия Дәүләт башлыкларыннан беренче булып Ислам Конференциясе (ИКО) оешмасы утырышында катнашып, берничә тарихи белдерү ясаган иде. Ул Россия һәм Ислам дөньясы хезмәттәшлегенең стратегик перспективалары турында; шулай ук Россиянең ИХК әгъзасы булу нияте турында сөйләде.

Бүген Россия - ИХО каршында күзәтүче, ә оешма исә үзе ислам дөньясының иң мөһим дәүләтара институты булып тора.

Россиянең полиэтник һәм поликонфессиональ характеры илнең эчке тормышында ислам факторының әһәмиятен билгели.

Россиянең 20 миллионнан артык кешедән торган мөселман өммәте күп гасырлар элек ислам динен кабул иткән җирле халык вәкилләреннән тора.

Узган ел без 1100 ел элек Идел буе Болгары тарафыннан дәүләт дине буларак ислам динен кабул итү хөрмәтенә зур тантаналар уздырдык.

Россия Федерациясе һәм мөселман илләренең позицияләре бүген дөнья үсешенең күп кенә мәсьәләләре буенча туры килә.

Безнең глобаль тотрыксызлык шартларындагы хезмәттәшлегебез мәдәниятләр һәм кыйммәтләр ориентирлары күптөрлелеге белән гадел дөнья тәртибен булдыруда зур роль уйный.

Үзара хезмәттәшлекнең иң мөһим өлеше сәүдә-икътисадый һәм инвестицияләр юнәлеше. Ислам икътисады - дөнья икътисадының мөһим өлеше. Ел саен аның халыкара сәүдәдә өлеше арта.

Россия тышкы сәясәтенең яңа концепциясендә дустанә ислам цивилизациясе дәүләтләренең иминлекне тәэмин итү; тотрыклылык, глобаль һәм төбәк дәрәҗәсендәге икътисадый проблемаларны хәл итү мәсьәләләрендә илебезнең тагын да ныграк һәм ышанычлырак партнерлары булулары билгеләп үтелә.

Россия ИХО әгъзалары булган дәүләтләр белән үзара файдалы хезмәттәшлекне ныгытырга омтыла, аларның иҗтимагый-сәяси төзелешләрен һәм традицион рухи-әхлакый кыйммәтләрен хөрмәт итә. Агымдагы шартларда үзара товар әйләнешен арттыру; товарлар китерүнең логистик чылбырын үзгәртеп кору, шул исәптән экспорт агымнарын үзгәртеп кору; илләрдә импортны алмаштыру һәм технологик суверенитетны ныгыту мәсьәләләре өстендә эшләү; халыкара транспорт коридорлары эшен камилләштерү; уртак инвестиция проектларын гамәлгә ашыру мөһим.

Бу яктан «KazanForum» уникаль. Әлеге мәйданчык - катнашучылар һәм кунаклар бу мәсьәләләр һәм башка бик күп тәкъдимнәр турында сөйләшә ала торган мәйданчык. Менә инде 14 ел дәвамында биредә халыкара оешмаларның; дәүләт хакимияте органнарының; финанс институтларының; дипломатик вәкиллекләрнең; парламентарийларның; әйдәп баручы инвесторларның; Россия һәм чит ил компанияләренең топ-менеджерларының интеграциясе бара.

Шушы еллар дәвамында чара кысаларында форумда катнашучылар арасында халыкара икътисадый, фәнни-техник, социаль һәм мәдәни мөнәсәбәтләрне үстерүнең стратегик перспективаларын билгеләүдә тәкъдимнәр эшләү; Россия, БДБ һәм ИХО илләре эшлекле даирәләренең үзара мөнәсәбәтләрен ныгытуга ярдәм итү; дөньяның әйдәп баручы экспертларын агымдагы икътисадый һәм сәяси проблемаларны уртак фикер алышуга җәлеп итү кебек мәсьәләләр хәл ителә; Россия Федерациясе ислам финанс системасы һәм икътисады институтлары эшчәнлеге өлкәсендәге проблемаларны хәл итүгә юнәлдерелгән тәкъдимнәр һәм закон чыгару инициативаларын эшләү; финанс проектларын гамәлгә ашыруның уңышлы практикалары тәҗрибәсе белән алмашуны оештыру; Россия төбәкләре икътисадына турыдан-туры чит ил инвестицияләрен җәлеп итү.

Быелгы форумның эшлекле программасы бик бай. Аның төп темасы «Ышанычлы мөнәсәбәт һәм үзара хөрмәт шартларында Россия Федерациясе һәм ИХО илләре партнерлыгы» булды.

Моннан тыш, халыкара хезмәттәшлек; ислам финанслары; хәләл индустрия; технологияләр; инновацияләр; инвестицияләр; сәнәгать; тотрыклы үсеш; хатын-кыз карашы; логистика кебек актуаль темалар буенча 150дән артык чара уза.

«KazanForum» - Россия-Ислам дөньясы стратегик караш төркеменең нәтиҗәле икътисадый коралы, мин аны Россия Федерациясе Президенты В.В. Путин кушуы буенча җитәклим. Аның эшчәнлеге Россия Федерациясенең Ислам Хезмәттәшлеге Оешмасының әгъза-дәүләтләре белән үзара хезмәттәшлеген үстерү девизы астында уза. Бүген без Казанда төркемнең чираттагы утырышын уздырдык.

2021 елда ИХО илләрендә ислам финанс технологияләре базары 79 млрд  АКШ доллары тәшкил итте. Бу финанс технологияләре өлкәсендәге операцияләрнең дөнья күләменең 0,8 проценты гына. Шулай да, фаразлар буенча, 2026 елга ислам финанс технологияләре күләме 179 млрд долларга кадәр артачак.

Россиянең ислам икътисады үсеше өлкәсендә зур перспективалары бар. Мәсәлән, хәләл индустрия – азык-төлек, туризм, медицина һәм башка юнәлешләр актив үсеш ала; IT-технологияләрнең уңай мисаллары бар, алар мөселманнарга гына түгел, ә киң аудиториягә дә юнәлдерелгән; ислам финанслары үсеш ала. Бу юнәлештә җитди эш алып барыла.

Узган елның декабрендә Россия Дәүләт Думасы 2023 елның 1 февраленнән Россиянең 4 төбәгендә: Татарстанда; Дагыстанда; Чечняда һәм Башкортостанда партнерлык финанслауын оештыру буенча эксперимент үткәрү турында закон проектын беренче укылышта кабул итте. Эксперимент 2 елга исәпләнгән, аны башка төбәкләргә озайту һәм тарату мөмкинлеге бар.

Катнашучылар шәригать кануннары буенча финанс операцияләре үткәрәчәк. Шулай ук узган елның декабрендә Казанда ислам финанслау принциплары буенча хезмәтләр күрсәтүгә махсуслашкан Сбер офисы ачылды.

Бүлек ваклап сату һәм корпоратив клиентларга хезмәт күрсәтә. Бүген банк киштәсендә партнерлык финанслау продуктлары (мудараба (активларны ышанычлы идарә итү аналогы), хәләл инвестиция инструментлары, сәүдә финанслау, банк гарантиясе, түләү һәм агымдагы счетлар, исәп-хисап-касса хезмәте һ.б.) тәкъдим ителә.

Ислам финанслары белән бергә бүген технологик көн тәртибе дә мөһим әһәмияткә ия. Югары технологияләр тормыш дәрәҗәсен, сәнәгать үсешен һәм цифрлы икътисадны формалаштырудан тыш, дәүләт суверенитетын да тәэмин итә.

Шул ук вакытта микроэлектроника, телекоммуникацияләр, космос кебек тармакларның үсеше аерым алынган бер илнең мөмкинлекләреннән артык инвестицияләр таләп итә.

Шуңа күрә хәзер «KazanForum»ны һәр илнең технологик көчсезлеген киметүгә ярдәм итүче халыкара бизнес-хезмәттәшлекнең яңа модельләрен тикшерү өчен куллану мөһим.

Без ислам дөньясы белән фән, мәгариф, мәдәният, спорт, туризм өлкәсендә хезмәттәшлекне киңәйтү өстендә актив эшлибез.

Узган ел бөтен ил күләмендә без Идел буе Болгарында Ислам динен кабул итүенең 1100 еллыгын билгеләп үттек.

Безнең башкала - Казан -2022 елны ИХО яшьләр башкаласы сыйфатында уздырды. Елның төп вакыйгасы Глобаль яшьләр саммиты булды. Чаралар дөньяның 70 иленнән яшь эшкуарларны, галимнәрне, дипломатларны, мәдәният эшлеклеләрен берләштерде. ИХО яшьләр форумы һәм яңа гомумроссия балалар һәм яшьләр хәрәкәте «Беренчеләр хәрәкәте»нең алга таба бергә эшләве үзара хөрмәт һәм мәдәни күптөрлелек кыйммәтләренә нигезләнгән күп поляр һәм тотрыклы дөнья төзүгә мөһим гуманитар өлеш кертәчәк, дип ышанам.

Хөрмәтле ханымнар һәм әфәнделәр! Кадерле дуслар! Чыгышым ахырында «KazanForum»да барлык катнашучыларга һәм кунакларына чарада актив катнашулары өчен рәхмәт белдерәсем килә; барыгызга да сәламәтлек, иминлек һәм яңа уртак проектларны гамәлгә ашырулар телим. Бары тик бергә һәм ышанычлы мөнәсәбәт һәм үзара хөрмәт шартларында гына без яңа заман чакыруларын җиңеп чыга алабыз һәм хәзерге заман безнең алга  куйган барлык бурычларны хәл итә алабыз.