Технологик суверенитетны тәэмин итү - ислам дөньясы һәм Россия арасында хезмәттәшлекнең төп юнәлеше

18-19 майда Казанда уза торган «Россия – ислам дөньясы: KAZANFORUM» XIV халыкара икътисадый форумы кысаларында Иннополис стендында «Хәзерге дөньяда тотрыклы үсешнең нигезе буларак технологик суверенитет» дигән пленар утырыш узды. Чарада Россия Федерациясе Энергетика министры урынбасары Эдуард Шереметцев, «Барс Групп» компаниясе генераль директоры Тимур Әхмәров, «TFM Chip» Директорлар советы рәисе Әхмәт Ганатян Җароми, «Микрон» АҖ генераль директоры Гөлнара Хәсьянова, Технологик суверенитет экспорты ассоциациясе президенты Андрей Безруков, Җир асты байлыкларыннан файдалану буенча федераль агентлык җитәкчесе Евгений Петров катнашты. Чараны Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары Роман Шәйхетдинов модерацияләде.

"Ил өчен үз технологияләреңне эшләү һәм куллануның мөһимлеген бәяләп бетерү авыр. Хәзер беренче планга нәкъ менә икътисадның стратегик мөһим тармакларында, бигрәк тә критик мәгълүмати инфраструктура объектлары өчен технологияләр эшләү буенча бурычлар чыга. Цифрлы технологияләр эшләү фәнни белемнәрне, үз инновацион җитештерүләрен, исәпләү куәтләрен, ИТ-инфраструктурасын, шулай ук кадрлар потенциалын үстерү буенча бурычлар белән бергә аерылгысыз бара. РФ Президенты Владимир Путин кушуы буенча эшләнгән 2030 елга кадәр илнең технологик үсеше концепциясе федераль дәрәҗәдә илнең технологик суверенитетын һәм аңа ирешү механизмнарын тәэмин итү буенча бурычларны теркәде», – дип билгеләп үтте Роман Шәйхетдинов, дискуссияне ачып.

Спикер хәбәр иткәнчә, Татарстан Республикасы мондый мәсьәләләрне комплекслы хәл итү һәм яңа технологияләрне апробацияләү өчен төп мәйданчыкларның берсе булып тора. Иннополис Университеты кебек эре сәнәгать җитештерүләре, инновацион үзәкләр хәзер технологик бәйсезлеккә ирешү өчен бурычларны актив хәл итә. Бу импортны алмаштыру, үз пилотсыз системаларын һәм ИТ-хәл ителешләрен булдыру, федераль ИТ-кадрлар әзерләү системасын үстерү һәм дөнья дәрәҗәсендәге технологияләр эшләү.

Эдуард Шереметцев сүзләренчә, илнең технологик бәйсезлеге – ул һәрвакыт команда эше, һәм суверенитетка ирешү буенча мондый эшнең дәлиле булып илнең кибер иминлеккә чыдамлыгы тора. «2022 елда Россиянең энергетика мәгълүмат структурасына һөҗүм итүнең моңарчы күрелмәгән саны теркәлгән, әмма кайберләре уңышсыз булган. Россия энергетикасында бик мөһим системалар мәгълүмат тапшыруның технологик яктан изоляцияләнгән челтәрләрендә урнашкан һәм мәгълүмати иминлекнең ил карарлары белән якланган, өстәмә резервларга тоташтыру мөмкинлеге булган үзәкләштерелмәгән принцип буенча төзелгән, бу һөҗүмнәрне гамәлгә ашырганда илнең электр энергетикасы комплексының өзлексез эшләвен сакларга мөмкинлек бирә. Моннан тыш, ТЭК компанияләре җитәрлек дәрәҗәдә цифрлы компетенцияләргә ия, бу аларга Көнбатыш вендорлар киткәннән соң да ПО эшчәнлеген тәэмин итәргә мөмкинлек бирә», – дип билгеләп үтте ул.

Министр урынбасары өстәп әйткәнчә, технологик бәйсезлеккә ирешү максатларында Россия Энергетика министрлыгының ТЭКда Россия Федерациясе Хөкүмәте йөкләмәсе буенча ике индустриаль компетенция үзәге булдырылган: «Нефть-газ, нефть химиясе һәм җир асты байлыкларыннан файдалану» һәм «Электроэнергетика», аларның төп бурычы - тармакның Россия эшләнмәләренә ихтыяҗын формалаштыру һәм аларны гамәлгә кертү һәм тиражлау механизмнарын тәкъдим итү.

Җир асты байлыкларыннан файдалану буенча федераль агентлык җитәкчесе Евгений Петров: "Дөнья киләсе технологик төзелешкә таба бара, һәм без югары технологияле ысуллар төркемендә зур үсеш күзәтәбез, әмма шул ук вакытта без казылма ягулык төрләреннән китмәячәкбез, ягулык куллану дәрәҗәсе альтернатив энергетика үсешен тәэмин итеп кенә үсәчәк. Энергия ресурсларын куллану арта, минераль чималның критик төрләре арта, яңа чыганаклар арта, димәк, яңа разведка һәм чыгару технологияләре арта. Һәм, иң мөһиме, технологик төзелешне үзгәртү тизлегенә ияреп, ятмаларны барлау һәм эшкәртү этапларын кыскартырга кирәк.

«Микрон» АҖ генераль директоры Гөлнара Хәсьянова үз чыгышында бүгенге көндә технологияләр дөньяны үзгәртә, чикләрне бетерә, барлык илләр, милләтләр һәм мәдәниятләр кешеләренең аңына йогынты ясый, дип ассызыклады. Цифрлы хезмәтләрдән башланган глобаль компанияләр технология инфраструктурасында, финтехта, телекомда һәм башка мөһим тармакларда үз урыннарын киңәйтәләр. Бүген технологик суверенитет хезмәттәшлек өчен иң актуаль көн тәртибе, чөнки мәсьәләнең бәһасе теләсә кайсы аерым илнең мөмкинлекләреннән югарырак. Шуңа бәйле рәвештә, халыкара кооперациянең яңа модельләре кирәк, алар үз шәхесләрен югалтмыйча алдан үсеш тәэмин итәчәк.

«TFM Chip» Директорлар советы рәисе Әхмәд Ганатян Җароми, үз чиратында, ярымүткәргеч тармагына күзәтү ясады, бу юнәлештә өстенлекне тәэмин итү өчен базарларны һәм инвестицияләрне берләштерү, шулай ук илләрнең хезмәттәшлеге кирәклеген билгеләп үтте.

Киләсе спикер - «БАРС Груп " компаниясенең генераль директоры Тимур Әхмәров үз чыгышында Россиядә чит ил аналогларыннан өстен булган күп кенә сервислар барлыгын билгеләп үтте. Яңа дөньяда тармакара процесслар актив цифрлаштырыла, Россия ИТ-компанияләре импортны гына аламшатырып калмыйча, күп кенә технологияләр һәм ИТ-сервислар буенча импорттан да уздыра башлаган. Киберһөҗүмнәр саны арту фонында инфоиминлеккә зур ставка ясала, бу күп яңа перспективалы ИТ-уенчылар тудыра.

Технологик суверенитет экспорты ассоциациясе президенты Андрей Безруков технологик суверенитетның ислам дөньясы һәм Россия арасындагы хезмәттәшлекнең төп юнәлеше булуын ассызыклады. "Без киләсе технология циклына китәбез, һәм дөнья техноикътисадый локларга бүленә, анда платформалар һәм стандартлар өстенлек итәчәк. Бу инглиз-саксон һәм Кытай блоклары, алар арасында төгәл чик бар. Шул ук вакытта ранкның критик массасы, технологияләре җитмәгән башка кешеләр ничек булырга икәне аңлашылмый. Россиядә зур мөмкинлек бар. Безне көткән барлык илләрдә дә партнерлык төзергә һәм эшләргә кирәк.

Спикер искәрткәнчә, ислам дөньясы тиз үсә торган цифрлы икътисад, шулай ук технологияләрне куллануның күп кенә секторларында, шул исәптән EdTech, FinTech, цифрлы трансформациядә лидер дип өстәде. Җайга салынган секторларда Россиянең ярымүткәргечләр, электроника, кибер иминлек, акыллы шәһәрләр һәм пилотсыз очу аппаратлары өлкәсендәге өстәмә мөмкинлекләре белән бергә ике як та хезмәттәшлек өчен күп санлы проектлар таба ала.