Рөстәм Миңнеханов: Энергия нәтиҗәлелеге проектларын гамәлгә ашыручы предприятиеләргә дәүләт ярдәме механизмы кирәк

Энергияне сак тоту буенча яңа дәүләт программасында икътисадның реаль секторына басым ясарга кирәк. Бу башка илләрдән тулаем эчке продуктның энергия сыйдырышлылыгы буенча артта калуны киметергә мөмкинлек бирәчәк. Бүген бу хакта Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов «Россиядә энергияне сак тоту һәм энергия нәтиҗәлелеген арттыру турында»гы мәсьәлә буенча РФ Дәүләт Советы утырышын әзерләү буенча РФ Дәүләт Советының эш төркеме утырышында хәбәр итте.

Чара «Казан-Экспо» мәйданчыгында узды. Аның эшендә Россия Президенты ярдәмчесе Игорь Левитин, Кузбасс Губернаторы, РФ Дәүләт Советының «Энергетика» юнәлеше буенча комиссиясе рәисе Сергей Цивилев, федераль министрлыклар вәкилләре, Татарстан предприятиеләре җитәкчеләре катнашты.

Рөстәм Миңнеханов билгеләп үткәнчә, энергия нәтиҗәлелеге өлкәсендә яңа дәүләт сәясәтен билгеләү бүген бик актуаль. Татарстанның энергияне сак тоту өлкәсендә зур тәҗрибәсе тупланган: 2007 елдан тулаем төбәк продуктының энергия сыйдырышлылыгы 26%тан артып киткән. Тулаем Россия буенча әлеге күрсәткеч 9% тәшкил итә.

Татарстан Президенты үз чыгышында «2035 елга кадәр энергияне сак тоту һәм энергия нәтиҗәлелеген арттыру» яңа дәүләт программасында чагылырга тиешле чараларны билгеләде. Аның сүзләренә караганда, предприятиеләрнең энергия саклаучы проектларын тоткарлаучы факторларның берсе – кредитлар буенча ставкаларны арттыру. Татарстан Республикасы Президенты энергия нәтиҗәлелеге проектларын гамәлгә ашыручы предприятиеләргә һәм кирәкле ресурсларга дәүләт ярдәме механизмын карарга тәкъдим итте. Шул ук вакытта ярдәмгә дәгъва итүче компанияләр энергиягә аудит үткәрергә, энергия сыйдырышлылыгын киметү буенча механизмнар һәм максатлар билгеләргә тиеш.

Ул хәбәр иткәнчә, Татарстанда «Энергия ресурслары нәтиҗәлелеге технологияләр үзәге» дәүләт учреждениесе эшли. «Энергия нәтиҗәлелеге мәсьәләләре буенча предприятиеләргә методик ярдәм күрсәтү өчен мондый төбәк үзәкләренә вәкаләтләр бирергә һәм хезмәт җитештерүчәнлеге буенча илкүләм проектта ничек гамәлгә ашырылуын, федераль финанслашуны күздә тотарга тәкъдим итәбез», - диде Рөстәм Миңнеханов.

ТР Президенты искә төшергәнчә, 2011 елдан алып 2014 елга кадәр энергия нәтиҗәлелеге буенча төбәк программалары федераль бюджеттан финансланды. Бу исәпкә алу приборларын һәм һава торышын җайга салу төеннәрен урнаштыруга, бюджет объектларының инженерлык инфраструктурасын модернизацияләүгә, урамнарны яктыртуга һәм башка проектларга кагылды. Рөстәм Миңнеханов әлеге чыгымнарны финанслашуны яңадан башларга һәм төбәк секторына финанс ярдәменең яңа инструментларын кертергә тәкъдим итте.

Энергия нәтиҗәлелеге чараларын гамәлгә ашырганда техниканы ягулык сыйфатында куллануга күчерү аеруча зур әһәмияткә ия. Техниканы метанга күчерүне субсидияләү программасы яхшы нәтиҗәләр күрсәтә. Рөстәм Миңнеханов билгеләп үткәнчә, 2020 елдан республикада 2,8 мең берәмлек техника җиһазландырылган. Якын арада Татарстанда сыекландырылган табигый газ җитештерү буенча 2 завод сафка басачак. «Техниканы СПГга күчерүне һәм криоАЗС төзелешен субсидияләүне федераль программаларга кертү максатка ярашлы дип саныйбыз», - дип ассызыклады ул.

Россия Федерациясенең «Төзелеш, торак-коммуналь хуҗалык, шәһәр тирәлеге» юнәлеше буенча Дәүләт Советы комиссиясе рәисе буларак, Рөстәм Миңнеханов бу өлкәдә энергия нәтиҗәлелеге буенча кайбер тәкъдимнәр кертте. Әйтик, бүген коммуналь оешмаларның төп керем чыганагы – хезмәт күрсәтүләргә тариф. Әмма бу керем челтәрләрне карап тоту чыгымнарын тулысынча тәэмин итү өчен җитми, шуңа бәйле рәвештә учреждениеләр касса өзеклекләренә тап була. Шуның аркасында коммуналь комплекс оешмалары коммуналь челтәрләргә хезмәт күрсәтү һәм ремонт ясау өчен әйләнештәге акчаларны тулыландыру өчен кредитлар алырга мәҗбүр. Татарстан Республикасы Президенты фикеренчә, мондый предприятиеләргә әйләнештәге акчаларны тулыландыруга кредитлар буенча процент ставкаларын субсидияләү зур ярдәм булачак.

Торак йортларның энергия нәтиҗәлелеген күтәрүнең төп чыганакларыннан берсе – аларны капиталь ремонтлау. Рөстәм Миңнеханов билгеләп үткәнчә, 2008 елдан алып 2015 елга кадәр капиталь ремонт бәясенең бер өлеше Торак-коммуналь хуҗалыкны реформалаштыруга ярдәм итү фонды хисабына финансланган программа гамәлдә булган. Хәзерге вакытта мондый ярдәм юк. Төбәк бюджетларының киеренкелеген исәпкә алып, Рөстәм Миңнеханов әлеге механизмны яңартырга тәкъдим итте. Моннан тыш, узган елга кадәр торак-коммуналь хуҗалык объектларын модернизацияләү программасын торак-коммуналь хуҗалык фонды исәбенә субсидияләү программасы эшләп килде. Әлеге механизмны яңарту су һәм җылылык белән тәэмин итү объектларын алга таба модернизацияләүгә ярдәм итәр иде.

Рөстәм Миңнеханов күп фатирлы йортларда газ җиһазларын куркынычсыз куллануга аерым игътибар бирде. Газ кулланганда бәхетсезлек очраклары еш була. Мондый очракларны минимальләштерергә, фатирларда газны автоматик рәвештә өзеп кую белән газ белән тәэмин итү системаларын мәҗбүри урнаштыру буенча законнардагы үзгәрешләр мөмкинлек бирер иде. Шулай ук газ җиһазларының бердәм комплексына техник хезмәт күрсәтүне газ бүлү оешмаларына йөкләргә кирәк. Моннан тыш, барлык тәрәзәләрдә дә агынты клапаннарны мәҗбүри урнаштыру, шулай ук вентиляция проблемасын хәл итү өчен газ җиһазлары белән фатирларны яңадан планлаштыру һәм контрольдә тоту таләп ителә.

Рөстәм Миңнеханов билгеләп үткәнчә, бүген материалларга һәм җиһазларга бәяләр арту, шулай ук аларны чит илләрдән китерүдә кыенлыклар күзәтелә. «Килеп туган шартларда төбәкләргә кирәкле ресурслар кытлыгына юл куймас өчен төбәкара элемтәләрне җайга салырга һәм билгеләнгән барлык программаларны һәм проектларны үтәргә кирәк», - дип ассызыклады Татарстан Президенты.

Игорь Левитин үз чиратында билгеләп үткәнчә, бүген илебез сәнәгате энергияне сак тоту технологияләренең импортына бәйле. «Бу өлкә һәр кешенең тормышына кагыла. Монда сәнәгать сәясәтен үзгәртергә, җиһазлар белән тәэмин итүнең яңа логистик чылбырларын булдырырга кирәк. Киләчәктә без бу өлкәне тулысынча илебезнеке итәргә тиеш», - дип ассызыклады ул.

Бүген энергиянең нәтиҗәлелеге – иң мөһим бурыч, дип саный Сергей Цивилев. «Энергия нәтиҗәлелеге күп тармакларны берләштерә: сәнәгать, транспорт, фәнни-мәгариф өлкәсе һәм башкалар. Бүген Россия Федерациясе Икътисадый үсеш министрлыгы энергия нәтиҗәлелеге программасын формалаштыра, анда Дәүләт Советыннан тәкъдимнәр дә кертелә. Шуңа күрә бу Дәүләт Советы һәм РФ Хөкүмәтенең уртак эше», - диде Кузбасс Губернаторы.